De opleiding beoogt de vorming van een industrieel ingenieur die breed inzetbaar is in de industrie en in de maatschappij. De industrieel ingenieur is een creatieve probleemoplosser en/of ontwikkelaar. Hij kan technologie vertalen en technologische vernieuwingen procesmatig implementeren. Hierdoor vormt hij een essentiële schakel in de innovatieketen.
De industrieel ingenieur combineert op evenwichtige wijze abstractievermogen en concrete praktijkcompetenties. Hij kan niet alleen het overzicht bewaren en denken in termen van systemen maar ook praktijksituaties gericht aanpakken.
De industrieel ingenieur kan bijdragen tot onderzoek enerzijds en heeft voeling met technisch management anderzijds, steeds met oog voor de belanghebbenden, voor duurzaamheid, veiligheid en respect voor de omgeving.
De industrieel ingenieur is teamgericht met potentieel tot leidinggeven, is in staat zich zelfstandig (verder) te vormen en heeft een kritische houding ten opzichte van zijn eigen handelen, het technologisch ideaalbeeld en zijn bijdrage naar de maatschappij. De industrieel ingenieur is communicatief vaardig en kan functioneren in een internationaal kader.
De hoofddoelstelling van de master in de industriële wetenschappen, nucleaire technologie is het vormen van veelzijdige nucleaire experten (naast een nucleaire focus kan de oriëntatie van de expert ook medisch of milieutechnologisch zijn) met een toegepaste wetenschappelijke vorming en de nodige beroepscompetenties om te starten als beginnend onderzoeker of als beginnend 'professional' in een (inter)nationale context.
De opleiding Nucleaire technologie wordt aangeboden in samenwerking van UHasselt/KU Leuven met het Studiecentrum voor kernenergie SCK CEN.
Om ingenieurs op te leiden die voldoen aan de specifieke vereisten van het nucleair technologisch werkveld zijn er twee afstudeerrichtingen:
- Milieu
- Nucleair & Medisch
(1) Gezamenlijke stam tussen afstudeerrichtingen ‘Milieu’ en ‘Nucleair & Medisch’
Welke afstudeerrichting u ook kiest, binnen de opleiding nucleaire technologie (ba en ma NT) verwerft u een sterke nucleaire basis en de nodige opleidingsvereisten met het oog op het aanvragen van een certificaat ‘stralingsdeskundige’ (Klasse 2). U verwerft hierbij een toepassingsgerichte wetenschappelijke ingenieursvorming in specifieke specialisaties zoals kern- en stralingsfysica, nucleaire meettechniek, dosimetrie, radiobiologie, radiochemie, stralingsbescherming en de hiermee verbonden regelgeving voor verschillende industriële sectoren. De opleiding behandelt de technologie, veiligheidsinfrastructuur en de gehanteerde veiligheidscultuur/aanpak voor verschillende typen installaties die gebruik maken van ioniserende straling. De aanpak van nucleaire incidenten en ongevallen, maatregels voor ongevalspreventie en nucleaire noodplanning worden behandeld. Het opleidingsonderdeel ‘nuclear materials’ behandelt de functionele vereisten van materialen voor gebruik in nucleaire omgeving en de stralingsgeïnduceerde effecten op materialen. Naast de hardware verbonden aan nucleaire meettechnologieën komt ook de signaalverwerking/achterliggende elektronica aan bod.
De reactortechnologie en de werking van kerncentrales, deeltjesversnellers, en kernfusiereactoren komen in detail aan bod. Inhouden gaande van de productie tot de opwerking van gebruikte brandstof (‘nuclear fuel cycle’), de ontmanteling van nucleaire installaties en de verwerking/conditionering van radioactief afval worden behandeld.
(2) Specifiek voor afstudeerrichting ‘Milieu’
Een ingenieur uit de afstudeerrichting Milieu is gespecialiseerd in nucleaire en chemische karakterisatietechnieken voor recyclage/hergebruik. Ingenieurs in de nucleaire technologie ontwikkelen milieutechnologische oplossingen voor het voorkomen van de verspreiding van chemische en/of radioactieve verontreinigingen naar de omgeving, de verwerking van chemisch en/of radioactief afval en de chemische en/of radiologische decontaminatie van verontreinigde sites. Een belangrijke milieutechnologische uitdaging vormt het veilig ontmantelen van nucleaire installaties, de gecontamineerde materialen zoveel mogelijk recycleren/hergebruiken en de verontreinigde terreinen saneren.
Hiertoe komen gespecialiseerde opleidingsonderdelen verbonden aan milieuanalyse (met behulp van radiologische en chemische (instrumentele) analysetechnieken), milieuchemie (fysische/chemisch gedrag van componenten in het milieu), radio-ecologie (impact van radioactieve stoffen op organismen en omgeving), ‘circulaire milieutechnologie’ (recyclage, hergebruik en voorkomen/minimaliseren van afvalproductie) uitgebreid aan bod.
Radioactiviteit is van nature in ons leefmilieu aanwezig: grondstoffen voor staal, chemicaliën, fosfaten, keramieken, steenkool, olie en gas bevatten natuurlijk voorkomende radioactieve materialen. Bij de verwerking van deze materialen in industriële processen geeft dit aanleiding tot afvalstromen en gecontamineerde sites met een verhoogd gehalte aan natuurlijke radioactiviteit en andere vormen van chemische contaminatie. Binnen de afstudeerrichting milieu wordt een brede ingenieur opgeleid die geschikte milieutechnologische maatregels kan inzetten om zowel radiologische als chemische aspecten van afvalstromen en milieuverontreinigingen (bodem, lucht en water) aan te pakken of te voorkomen dat dergelijke afvalstromen gegenereerd worden.
(3) Specifiek voor afstudeerrichting ‘Nucleair & Medisch’
Een specialist uit de afstudeerrichting Nucleair & Medisch moet de nodige stralingsdeskundigheid uitbouwen voor de medische en de nucleaire sector.
Enerzijds focust deze afstudeerrichting zich op medisch-nucleaire toepassingen binnen radiologie, radiotherapie, nucleaire geneeskunde en de hiermee verbonden stralingsfysica, dosimetrie, elektronica en reactortechnologie. Een zeer breed scala aan medisch-nucleaire technieken komt aan bod binnen deze afstudeerrichting. Het ontwikkelen en de kwaliteitscontrole van nieuwe geavanceerde methoden voor radiotherapie (bv cyberknife, tomotherapie, protontherapie) en medische beeldvorming vormen complexe ingenieursuitdagingen die in dit kader behandeld worden.
Anderzijds, richt deze afstudeerrichting zich naar reactorfysica en de nucleaire elektronica, kern- en stralingsfysica verbonden aan nucleaire reactoren.
Sterk uitgebouwde internationale dimensie opleiding Nucleaire Technologie.
Nucleaire technologie is een kleine opleiding met een zeer sterk uitgebouwde internationale dimensie. De opleiding nucleaire technologie participeert in en coördineert, samen met internationale partners, Erasmus projecten en stages in het buitenland, veelal in het kader van ons Europese CHERNE-netwerk (Cooperation on Higher Education in Radiological and Nuclear Engineering) maar ook binnen het zeer uitgebreide internationale onderzoeksnetwerk (o.a. structurele internationale samenwerking met Joint Research Centre (JRC); in kader van ‘European NORM Associatie’ en ‘IAEA Environet voor NORM’) van de eigen onderzoeksgroep NuTeC (Nucleair Technologische Centrum).
Studenten kunnen participeren in de verschillende intensieve internationale training schools die ingericht worden door het CHERNE netwerk en dit binnen verschillende opleidingsonderdelen of in het kader van het specifieke opleidingsonderdeel ‘internationaal leren’ dat aangeboden wordt in de master Nucleaire Technologie. De masterproef van Nucleaire technologie ligt in belangrijke mate in het tweede semester wat een internationaliseringsvenster biedt aan de studenten om dan naar het buitenland te gaan.
Link tussen onderwijs en onderzoek
Er is een nauwe verwevenheid tussen het onderwijs in de beide afstudeerrichtingen en het onderzoek binnen NuTeC.
Via de structurele samenwerking met Studiecentrum voor Kernenergie SCK CEN en de participatie van verschillende SCK CEN docenten in de opleiding is er ook een nauwe connectie tussen het onderwijs en het onderzoek binnen het SCK CEN.
Levenslang leren
Om het levenslang leren te ondersteunen richt de opleiding nucleaire technologie ook post-initiële opleidingen in op het gebied van de stralingsbescherming. Ze organiseert als enige in Vlaanderen, samen met het SCK CEN in Mol, een postgraduaat opleiding 'stralingsdeskundige'. Specifieke bedrijfsgerichte opleidingen worden door NuTeC op maat aangeboden.
Na de opleiding Nucleaire Technologie kunnen studenten verder studeren in de master-na-master ‘medische stralingsfysica’ om als medische stralingsfysicus aan de slag te gaan in ziekenhuizen en gespecialiseerde centra.
Na de opleiding Nucleaire Technologie is verder studeren ook mogelijk in de master-na-master BNEN (Belgian Nuclear higher Education Network).
Nucleaire ingenieurs werkzaam in alle sectoren
Afgestudeerden van de opleiding nucleaire technologie komen terecht in volgende bedrijven en sectoren: nucleaire sector, niet-nucleaire industrie, medische sector en ziekenhuizen (diagnose en therapie), erkende instellingen voor fysische controle, diensten voor dosimetrie, overheid, wetenschappelijk onderzoek, elektronische industrie, scheikundige industrie, bouwnijverheid, staalindustrie, nucleaire en klassieke milieutechnologie, afvalverwerking en recyclage, ontmanteling van kerncentrales,...
- Nucleaire ingenieurs kunnen ingezet worden in de medische nucleaire sector (radiotherapie, radiologie, nucleaire geneeskunde) voor ontwikkeling van nieuwe technologieën voor kankerbestrijding en medische beeldvorming. Ze kunnen terecht komen bij producenten van deeltjesversnellers en bestralingsapparatuur voor medische maar ook voor niet-medische toepassingen. Ze ontwikkelen software voor (medische en niet-medische) beeldvorming of radiotherapie, kwaliteitscontrole en treatment planning.
- Ingenieurs ontwikkelen milieutechnologische toepassingen voor het voorkomen van verspreiding van polluenten (rekening houden met chemische en radiologische eigenschappen) naar de omgeving, de verwerking van radioactief afval en de decontaminatie van verontreinigde sites.
- Verschillende ingenieurs komen terecht binnen industrieën die zich concentreren op de ontwikkeling en verfijning van nieuwe nucleaire meettechnologie.
- Ingenieurs kunnen ingeschakeld worden bij de opstart, operatie en modificatie van (nieuwe generatie) kerncentrales (bv ook voor productie medische radionucliden), kernfusiereactoren en bij aanverwant onderzoek bv naar de aanpak van radiologisch afval. Een zeer complexe operatie is de afbouw (ontmanteling) van een kerncentrale dit genereert langdurige werkgelegenheid (100den jaren).
- Als stralingsdeskundige (klasse 2) zijn ingenieurs verantwoordelijk voor radiologische en nucleaire veiligheid in bedrijven (bv voor fysische controle, sterilisatie van voedingswaren), ziekenhuizen en voor de bescherming van het milieu.
- Ingenieurs ontwikkelen verschillende vormen van materiaalonderzoek (X-stralen activeringsanalyse, werken met tracers,...) en werken voor verschillende labo's die deze technieken gebruiken en de producenten van dergelijke toestellen.
- In de niet-nucleaire sector (metalen, staal, steenkool, fosfaten, olie en gas verwerkende industrieën en in de milieusector kunnen industrieel ingenieurs in de nucleaire technologie ingezet worden om een totaal aanpak van de zware metalen en verhoogde natuurlijke radioactiviteit van (afval)residuen te bekomen. In toenemende mate is men zich op Europees gebied bewust van deze problematiek en worden er maatregelen verwacht van bedrijven.
Grote nationale onderzoekscentrum, zoals het SCK CEN en JRC, en internationale instituten op het gebied van kernfusie, deeltjesversnellers (CERN), ontwikkeling van nieuwe generatie medische bestralingstoestellen kerncentrales bieden onderzoeksgerichte beroepsmogelijkheden aan ingenieurs in de nucleaire technologie. |