1. In het opleidingsonderdeel komen theoretische kennis en inzichten, toepassingsvaardigheden, zelfkennis en persoonlijke ontwikkeling aan bod.

2. Kernthema’s zijn: wat betekent ethisch verantwoord handelen voor de jurist? Hoe kunnen we daartoe komen? Waarom is dit van belang?

3. Het verwerven van theoretische kennis en inzichten over:

- basisbegrippen (moraal, ethiek, waarden, normen);

- de voornaamste ethische stromingen (plichtethiek, de gevolgethiek, de zorgethiek, deugdethiek) die de jurist een (denk)kader bieden om ethische dilemma’s te benaderen;

- de waarden van waaruit het juridisch beroep kan worden uitgeoefend: dienstbaarheid, integriteit, tolerantie, rechtvaardigheid, …;

- elementaire basisprincipes, onderliggende waarden en gemeenschappelijkheden van de belangrijkste deontologische codes;

- de unieke positie van de jurist (onafhankelijkheid);

- verband tussen persoonlijke en professionele ethiek;

- redenen waarom ethisch verantwoord handelen belangrijk is. Welke verschuivingen in de maatschappij, het rechtssysteem en de rechtspraktijk nodigen uit tot nieuwe, ethische vormen van beroepsuitoefening van de jurist? Aan welke ethische uitdagingen in de rechtspraktijk kan worden tegemoet gekomen?

- concrete mogelijkheden om ethisch te handelen op verschillende domeinen van het recht. Bijvoorbeeld: humane benaderingen in het strafrecht, duurzaam contracteren, oplossingsgerichte rechtspraak, nieuwe vormen van burgerschap, werkmethodes gericht op samenwerking, leiderschap voor juristen, preventief werken, creatieve methodes van probleemoplossing, procedurele rechtvaardigheid, ethiek in de relatie met de cliënt of opdrachtgever, …;

- de nieuwe professionele identiteit van de jurist (de jurist 2.0);

- inspirerende teksten van juristen die voor grote maatschappelijke verandering hebben gezorgd (bv. Mandela, Martin Luther King, …), en analyse van deze verandering.

4. Het ontwikkelen van vaardigheden zoals:

- kritisch reflecteren over de aanpak van concrete zaken en over bestaande werkwijzen in de juridische praktijk (bv. wat is er goed en minder goed aan de wijze waarop contracten worden gesloten, procedures worden gevoerd, …);

- verhelderen van morele intuïties;

- het houden van een moreel beraad (met medestudenten) over een concrete casus;

- het voeren van een gesprek over ethische kwesties (bv. met de cliënt of opdrachtgever).

5. Het ontwikkelen van menselijke kwaliteiten zoals empathie, altruïsme, mededogen, tolerantie, creativiteit, praktische wijsheid, dienstbaarheid, fairness, samenwerkingsvermogen, integriteit, respect, moed, zorgvuldigheid, en nog vele andere. Moreel verantwoord handelen gebeurt vanuit het hoofd, het hart en de bezieling van mensen.

Sleutelwoorden

- dienstbaarheid

- (ontwikkeling van) menselijke kwaliteiten

- deontologie

- ethische benaderingswijzen

- concrete toepassingsmogelijkheden van ethiek in een juridische context

- nieuwe professionele identiteit jurist